SUV ve büyük otomobillerin çevreye zararlı etikleri raporlandı: Yüzde 30’dan 4.2’ye düştü!

Küresel Yakıt Ekonomisi Girişimi’nin (GFEI) raporuna göre, elektrikli araçlardaki artış nedeniyle otomobillerden kaynaklanan karbon emisyonları son 10 yılda yüzde 30’dan fazla düşebilirdi. Ancak düşmedi ve bunun nedeni ise büyük otomobillere olan küresel iştah.

Rapora göre, 2010’dan 2022’ye kadar araçlar aynı boyutta kalsaydı ve şişirilmiş SUV trendi hiç yaşanmasaydı, karbon emisyonları yüzde 30’dan fazla azaltılabilirdi. Bunun yerine, otomotiv emisyonları sadece yüzde 4,2 oranında düşerek elektrikli araçların tüm iyi faydalarını geri aldı.

SUV’LARDA BÜYÜK KÂR VAR!

SUV’lar yeni otomobil pazarının %51’ini temsil ediyor ve ortalama hafif hizmet araç ağırlığı 1,5 tonun üzerine çıkarak tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. SUV’ların boyutları giderek büyüyor. Ayrıca, otomobil üreticileri premium fiyatlarla satılan ancak oransal olarak daha düşük üretim maliyetine sahip SUV’lardan büyük bir kâr elde ediyor, bu nedenle bunları tüketicilere pazarlamaya hevesliler.

2022’de küresel yeni otomobil satışlarının yüzde 15’ini temsil eden elektrikli araçlar, aynı mesafeyi kat etmek için içten yanmalı motorlu araçlara göre üç ila altı kat daha az enerji kullanıyor. Çin ve Avrupa da dahil olmak üzere elektrikli araç sektöründe güçlü büyüme gösteren pazarlar, yüzde 6’ya yakın yıllık enerji verimliliği iyileştirmeleri ile en büyük artışı kaydetti. Elektrikli araçların pazarda daha az yer aldığı Kuzey Amerika’da ise yıllık iyileşme oranı yüzde 1,6 olarak kaydedildi.

‘DAHA BÜYÜK DAHA İYİ DEĞİLDİR’

Otomobil ve TOplum (FIA) Vakfı’nın direktör yardımcısı Sheila Watson, “Büyüyen araç boyutu, iklimden yol güvenliğine kadar sürdürülebilir hareketliliğin birçok yönünü tehdit eden büyük bir sorundur” ifadelerini kullandı ve ardından şöyle devam etti:

“Bu rapor, GFEI’nin 2030 yılına kadar otomobillerin yakıt verimliliğini iki katına çıkarma hedefine ulaşmak istiyorsak bu mega araçlardan uzaklaşmamız gerektiğini gösteriyor. Araç boyutu önemlidir ve bu durumda daha büyük kesinlikle daha iyi değildir.”

Buna büyük, ağır elektrikli SUV’lar da dahil. Sıfır egzoz emisyonuna sahip olmalarına rağmen aynı zamanda muazzam batarya ve enerjiye ihtiyaçları var. Davis Kaliforniya Üniversitesi Ulaştırma Çalışmaları Enstitüsü kurucu direktörü Dan Sperling konu üzerine şu açıklamayı yaptı: 

“Daha büyük ve daha ağır araçlara yönelik eğilimi tersine çevirmek, daha sürdürülebilir bir mobiliteye ulaşmanın anahtarıdır. Bu, elektrikli araç pazarını daha eşitlikçi ve kapsayıcı hale getirmek ve kritik minerallere ve daha fazla elektriğe olan ihtiyacı azaltmak için elektrikli mobilite için de geçerlidir.” 

Bu durumu tersine çevirmek için rapor, hükümetlere SUV trendini tersine çevirmek ve daha küçük elektrikli araçlara geçişi hızlandırmaya yardımcı olmak için araç boyutuna sınırlamalar getirmeleri çağrısında bulunuyor. Ayrıca raporun yazarları, şirket araçları, taksiler, devlet filoları ve yolculuk ve araba paylaşım hizmetleri gibi çok kullanılan araçlar için daha sıkı çevre ve güvenlik düzenlemeleri öneriyor.

Ayrıca yenilenebilir enerji kaynaklarına daha fazla yatırım yapılmasını, karbon fiyatlandırmasının uygulanmasıyla fosil yakıt sübvansiyonlarının tersine çevrilmesini, asgari elektrikli araç şarj dağıtımına ilişkin düzenlemeleri ve elektrikli araçlara uygun fiyatlı erişimi kolaylaştırmak için tasarlanmış finansal araçları talep ediyorlar.

Türkiye’de de son dönemde büyük SUV’ler talep paralel şekilde artıyor. Geçene yıl elektrikli otomobil satışlarında liderliği BMW iX’in aldığı ortaya çıktı. Ayrıca bu yıl pazara gidern Chery Tiggo 8 Pro ve Tiggo 7 Pro da büyük satış rakamlarına ulaştı.