Cumhuriyet’in 100’üncü yıl dönümü için basılan ve dolaşıma giren 5 liralık hatıra paralardaki Atatürk rölyefi için, Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü yetkililerinden açıklama geldi. Peki, Rölyef nedir? Rölyef sanatı nasıl yapılır? Rölyef çalışması ne demek?
Son günlerde gündem olan 5 TL üzerindeki Atatürk rölyefi hakkında açıklama yapan darphane, sosyal medyada paylaşılan görsellerin gerçeği yansıtmadığını belirtti. Bu açıklamanın ardından rölyefin ne olduğu merak edildi. Peki, Rölyef nedir? Rölyef sanatı nasıl yapılır? Rölyef çalışması ne demek?
RÖLYEF NE DEMEK?
Rölyef, bir yüzeyin üzerinden çıkıntı yapacak şekilde oyulmuş veya şekillendirilmiş sanat eserlerini ifade eden bir terimdir. Bu sanat eserleri genellikle resim veya heykel sanatında kullanılır. Rölyefte, figürler, sahneler veya desenler, temel olarak bir düzlem üzerine kabartma veya oyulma teknikleriyle işlenir.
RÖLYEF SANATI NAISL YAPILIR?
Malzeme Seçimi:
Rölyef sanatı için kullanılacak malzeme genellikle kil, taş, ahşap, alçı, metal veya plastik gibi çeşitli materyaller olabilir. Seçilen malzeme, sanatçının tercihlerine ve eserin özelliklerine bağlı olarak belirlenir.
Hazırlık Çalışmaları:
Sanatçı, rölyefin yapılacağı materyali hazırlar. Özellikle kil, alçı veya plastik gibi formlanabilir malzemelerin düzeltilmesi, yumuşatılması ve işlenebilmesi için ön hazırlıklar yapılır.
Tasarım ve Planlama:
Sanatçı, eserin konseptini belirler ve bir tasarım yapar. Bu aşamada kompozisyon, detaylar ve rölyefin genel yapısı planlanır.
Şekillendirme ve Oyma:
Seçilen malzeme üzerine tasarım uygulanır. Bu, malzemenin şekillendirilmesi, oyulması veya kabartma yapılması anlamına gelir. Ahşap, taş veya metal gibi malzemelerde oyma, alçı, kil veya plastik gibi malzemelerde kabartma işlemleri gerçekleştirilir.
Detaylandırma ve Pürüzlendirme:
Sanatçı, esere detaylar ekler ve yüzeyi pürüzlendirir. Bu aşama, eserin derinliğini ve görsel çekiciliğini artırmaya yöneliktir.
Boyama ve Finisaj:
Rölyefin malzemesine bağlı olarak, renklendirme işlemi gerçekleştirilebilir. Ahşap, alçı veya taşın doğal tonları korunabilir veya metal malzemeler boyanabilir. Finisaj işlemiyle eser tamamlanır.
RÖLYEF ÇALIŞMASI NE DEMEK?
Rölyef çalışması, bir sanatçının belirli bir malzeme üzerinde kabartma veya oyma teknikleri kullanarak ürettiği sanat eserini ifade eder. Bu çalışmalar genellikle duvarlara asılan panolar, heykeller veya dekoratif objeler olabilir. Rölyef, sanatçının dokunuşunu ve ifadesini izleyiciye aktarabilme yeteneğini vurgular.
RÖLYEF SANATININ TARİHİ
Kabartma sanatındaki geçmişi Antik Yunan’a ve daha öncesindeki eski Anadolu uygarlıklarına kadar dayanan Türkiye, bu köklü mirasını birçok kabartma sanatı dalında devam ettirmektedir. Bu kabartma sanatı dallarından Türkiye’de en sık rastlananlarından birisi bakır (kabartma) rölyef sanatıdır. Tablolar, duvar kompozisyonları, dekoratif kaplamalar (şömine, davlumbaz, kapı, sehpa ve çeşitli eşya kaplamaları gibi örneklerine günümüzde sıkça rastlanmaktadır. Türkiye’de bu amaçla üretim yapan firma ve şahıslar daha çok Elazığ, Urfa, Erzincan, Konya, Çorum ve Samsun illerimizde yer almaktadır. Fakat birçok kültürel tarihe sahip olan sanat dalında olduğu gibi Türkiye’deki bakır kabartma ile sanat olarak ilgilenen uzman sanatçı sayısı çok azdır. Ayrıca Kabartma sanatı icra edilirken tamamen geleneksel yöntemlerin kullanılması, el emeğinin çok fazla olması ve ortaya çıkan eserlerin eşsiz olması bakır rölyef sanat eserlerini çok değerli kılmaktadır.