Ukrayna’dan ‘Montrö’ açıklaması: Müzakereler devam ediyor

Ukrayna Deniz Kuvvetleri Komutanı Oleksiy Neizhpapa, Karadeniz’in güvenliğine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Neizhpapa, Ukrayna’nın, Karadeniz’deki geçici deniz koridorlarının korunmasına NATO gemilerinin katılımını müzakere ettiğini söyledi.

Neizhpapa, “Türkiye, Cherkasy ve Chernihiv mayın avlama gemilerinin geçişine izin vermeyeceğini söyledi. Bu iki gemi 2023’ün başlarında bize teslim edildi. Şu anda İngiltere’de olmalarına rağmen zaten Donanmanın bir parçasıdırlar. Orada mürettebatımız NATO standartlarına göre eğitiliyor ve sanırım tamamlandıklarında bu gemiler mayın eylemi açısından NATO ülkeleriyle tam uyumlu olacaklar” dedi.

Neizhpapa, konuşmasını şu şekilde sürdürdü:

“Ancak, bu gemilerin Türk Boğazlarından geçmesi için bir istekte bulunmadık, çünkü bunun Montrö Sözleşmesi kapsamında yasak olduğunu biliyoruz. Aksi takdirde Rusya Federasyonu da aynı şeyi yapabilir ve örneğin füze taşıyıcılarının ya da amfibi hücum gemilerinin sayısını arttırabilir. Bunun farkındayız ve bu nedenle böyle bir girişimde bulunmadık. Sanırım bilgi alanında bazı yanlış anlaşılmalar olmuş olmalı. Sadece tahmin yürütebilirim ama İngiltere’den Romanya’ya giden mayın avlama gemileri var. Bunlar bizimkilerle tamamen aynı, aynı sınıftan. Belki de bu konunun basında gündeme gelmesinin nedeni onlardır. Ancak bunlar Romanya tarafının İngiltere’de kendileri için satın aldığı gemiler. Zelenski’nin bahsettiği destek gemi konusuna gelince, Ukrayna limanlarında sivil gemilerin güvenliğini sağlamak üzere NATO gemilerinin de katılımı dahil olmak üzere müzakereler devam ediyor. Bunların ne zaman hayata geçirilip geçirilmeyeceği konusunda şu an için bir bilgi yok. Bu konuyu ortaklarımıza bizzat sordum.”

“ZAFERİMİZİN ARDINDAN MAYIN AVLAMA OPERASYONU BAŞLATACAĞIZ”

“Şimdi Türkler, Bulgarlar ve Romenler Karadeniz’i mayınlardan temizlemek için ortak bir misyon başlattılar. Bu görev bizim sularımıza da genişletilebilir mi? Yoksa bu da siyasi bir karar mı?” sorusuna Neizhpapa, “Eylül ayı başında Romanya’daydım. Elbette Rusya hariç tüm Karadeniz filo komutanlarının yanı sıra ABD 6. Filo uzmanları ve komutanlarının katıldığı bir toplantı vardı ve NATO Deniz Kuvvetleri Komutanı da oradaydı. Karadeniz’de mayın güvenliğinin sağlanması için atılacak adımları görüştük. Elbette Ukrayna bu konuyla öncelikli olarak ilgileniyor, bu nedenle bu çalışmayı birkaç aşamaya bölmeyi önerdik” cevabını verdi.

Neizhpapa, “Bunlardan ilki, Montrö Sözleşmesi kapsamında tam ölçekli bir savaş ve belirli kısıtlamalar varken şu anda yürütülmekte olan mayınlara karşı doğrudan mücadeledir. İkinci aşama şu anda Romanya, Bulgaristan ve Türkiye, sürüklenen mayınlarla mücadele için böyle bir iş birliği geliştirdi. Şimdilik Ukrayna kıyılarında veya münhasır ekonomik bölgemizde değil, kendi sorumluluk alanlarında bulunan mayınlarla ilgilenecekler. Üçüncü aşama ise zaferimizin hemen ardından tam ölçekli bir mayın avlama operasyonu olacaktır. Bu amaçla Deniz Kuvvetleri ilgili bir karargah kurdu, insanlar eğitiliyor ve zaferden hemen sonra Karadeniz’e gelecek olan mayın avlama gemilerimiz var. Diğer şeylerin yanı sıra uzmanlarımızı ve dalgıçlarımızı eğitiyoruz” diye ekledi.

“TÜM MAYIN ALANLARINI TEMİZLEMEK YILLAR ALACAK”

“Denizimizin tamamını temizleyecek bu büyük operasyonun tamamlanması ne kadar sürecek?” sorusuna Neizhpapa, “Bu kullanacağımız mevcut kuvvetlere bağlı. Öncelikle tavsiye edilen rotaları, demirleme yerlerini ve sivil deniz taşımacılığı tarafından kullanılan diğer yerleri temizlememiz gerekecek. Tüm gemiler tavsiye edilen rotaları kullanır. Denizde de yollar var ama kimse bunları bordürlerle işaretlemiyor. Bu rotaları, demirleme yerlerini vs. sağlamak 5-7 ay sürecektir. Ancak yine de bu operasyona dahil olacak gemi ve tesis sayısına bağlıdır” yanıtını verdi.

Neizhpapa, “Bahsettiğim iki mayın karşı tedbir gemisine sahip olacağız. Bu yıl Hollanda’dan bir mayın karşı tedbir gemisi daha alacağız. Ardından 2025 yılında bir tane daha alacağız. Yani tam teşekküllü bir mayın harekât birimimiz olacak. Ama örneğin bir NATO grubu bizim sorumluluk alanımıza girerse, bu daha hızlı olacak. Ancak, Karadeniz ve Azak Denizi’ni de içeren tüm muharebe operasyon alanını temizlemek yıllar alacaktır” diye konuştu.

NE OLMUŞTU?

Telegraph, Birleşik Krallık Donanması’nın Ukrayna’ya verdiği mayın temizleme gemilerinin Montrö Sözleşmesi’ne takılmasını yazdı.

“Türkiye, Kraliyet Donanması’nın mayın avcılarının Ukrayna’ya gitmesini engelliyor” başlıklı haberde, Türkiye’nin Montrö Boğazlar Sözleşmesi gereğince gemilerin Karadeniz’e geçişine izin vermediği belirtildi. 

Haberde, söz konusu gemilerin Birleşik Krallık Donanması tarafından geçen ay Ukrayna’ya hibe edildiği hatırlatılarak, bunların Norveç’le oluşturulan denizcilik koalisyonu çerçevesinde Karadeniz’de Rusların döşediği mayınların temizlenmesinde görev yapacağı belirtildi. 

Telegraph, Birleşik Krallık Savunma Bakanlığı’nın bu gemileri Ukrayna’ya hibe ederken Türk boğazlarından geçişine izin verilmeyeceğinin farkında olduğunu da aktardı.

Ayrıca haberde, “Türkiye’nin savaşta Ukrayna ve Rusya arasında hassas bir denge kurarak, iki ülkeyle de ilişkilerini iyi şekilde sürdürdüğüne” dikkat çekildi.