Kritik Minerallerde Çin Tekeli ve Küresel Jeopolitik Riskler
AA muhabirinin derlediği Eni Dünya Enerji Görünümü raporuna göre, kobalt, lityum, nikel, manganez ve grafit gibi kritik mineraller, pil ve batarya üretimi ile yenilenebilir enerji teknolojilerinde hayati öneme sahip. Ancak bu kaynakların üretimi ve rezervleri belirli ülkelerde yoğunlaşmış durumda.
-
Kobaltın %50’si Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde, grafitin %78’i Çin’de, nikelin %60’ı ise Endonezya’da üretiliyor.
-
Nadir toprak elementlerinin rezervlerinin yaklaşık %40’ı ve küresel üretimin %69’u Çin’de bulunuyor.
Bu durum, küresel enerji dönüşümü için stratejik kırılganlık ve arz güvenliği riski oluşturuyor. Küresel kritik mineral üretimi geçen yıl ortalama %5,5 artarken, fiyatlarda keskin yükselişler görüldü.
Türkiye Madenciler Derneği Çevre Koordinatörü Caner Zanbak, Çin’in kritik mineral ve işleme alanında son 20-25 yılda güç kazandığını ve ihracat kısıtlamalarının ABD, AB, Japonya ve Güney Kore gibi ülkeler için jeopolitik bağımlılık riski yarattığını belirtti. Zanbak, mineral rezervlerinin belirli ülkelerde yoğunlaşmasının, enerji dönüşümü ve ileri teknoloji ürünlerinde küresel belirsizliklere yol açtığını söyledi.
Zanbak ayrıca, büyük ekonomilerin kritik mineral arz güvenliğini korumak için stratejik ortaklıklar kurduğunu ve ham madde stoklamaya başladığını ifade etti. Türkiye gibi kaynak açısından zengin ülkelerin de ekonomik kalkınma planlarını ve ham madde temin stratejilerini hızlandırmasının önemine dikkat çekti.
